Ra mắt vào năm 2021, Hệ thống Giao dịch Phát thải Quốc gia (ETS) của Trung Quốc nhằm mục tiêu kiểm soát hiệu quả và giảm dần lượng khí thải các-bon. Đây nhanh chóng trở thành thị trường các-bon lớn nhất thế giới với lượng khí thải được bao phủ khoảng 5 tỷ tấn CO₂ mỗi năm, chiếm hơn 40% tổng lượng khí thải CO₂ của Trung Quốc.
Khác với các thị trường các-bon khác, ETS của Trung Quốc tập trung vào cường độ các-bon bằng cách đo lượng khí thải trên mỗi đơn vị sản lượng thay vì tổng lượng khí thải. Hệ thống này ban đầu nhắm vào ngành điện lực/năng lượng, trở thành ngành công nghiệp đầu tiên được đưa vào thị trường các-bon.
Theo kế hoạch phát triển, đến năm 2025, 8 ngành chính: điện, vật liệu xây dựng, gang thép, kim loại màu, lọc hóa dầu, hóa chất, giấy và hàng không sẽ dần được tích hợp vào thị trường nếu đáp ứng đủ điều kiện tham gia.
1. Cách tiếp cậnETS của Trung Quốc áp dụng phương pháp tiếp cận từ dưới lên, cấp miễn phí hạn ngạch phát thải cho các doanh nghiệp được bao phủ dựa trên chuẩn mực quốc gia so sánh cường độ các-bon giữa các ngành và sản phẩm với lượng khí thải đã được xác minh. Hạn ngạch được cấp bằng với lượng khí thải đã xác minh, tập trung vào việc giảm cường độ các-bon thay vì giới hạn tổng lượng khí thải, tạo tiền đề cho việc chuyển đổi sang hệ thống giới hạn và giao dịch đầy đủ. Với 2.257 doanh nghiệp được bao phủ, ETS phản ánh chiến lược từng bước của Trung Quốc trong việc xây dựng thị trường các-bon toàn diện, đồng thời cân bằng các ưu tiên kinh tế và công nghiệp.
2. Hạn ngạch
Hạn ngạch trong ETS của Trung Quốc được phân bổ miễn phí dựa trên chuẩn mực sản lượng, với các điều chỉnh sau phân bổ để phản ánh sản lượng thực tế. Các chuẩn mực bao gồm các loại nhà máy điện than và khí tự nhiên. Năm 2023, các chuẩn mực chặt chẽ hơn đã được đề xuất, đặc biệt với các nhà máy điện than. Ban đầu, các đơn vị nhận được hạn ngạch tương đương 70% lượng khí thải đã xác minh năm 2021, sau đó được điều chỉnh dựa trên sản lượng thực tế. Các đơn vị kém hiệu quả hơn hoạt động dưới mức tải <85% có thể nhận được nhiều hạn ngạch hơn. Giá dao động từ 41–61 nhân dân tệ (€5.70–8.48) mỗi tấn, thấp hơn đáng kể so với mức €80/t của EU, phản ánh giai đoạn đầu của thị trường ETS tại Trung Quốc.
4. Tác động toàn cầu
ETS được kỳ vọng sẽ trở thành yếu tố then chốt giúp Trung Quốc chuyển đổi năng lượng một cách hiệu quả về chi phí. Một ETS mạnh mẽ và thành công tại Trung Quốc có thể đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình dài hợp nhất hơn 64 mức giá các-bon hiện hành trên toàn cầu. Ngược lại, nếu thất bại, điều này sẽ là một bước lùi lớn đối với sự phát triển của các thị trường các-bon trên toàn thế giới
Tài liệu tham khảo:
https://icapcarbonaction.com/en/ets/china-national-ets
https://www.energymonitor.ai/policy/carbon-markets/carbon-trading-the-chinese-way/?cf-view&cf-closed
_cr_480x332.png)
