Khơi Thông Nguồn Lực, Thúc Đẩy Doanh Nghiệp Chuyển Đổi Xanh

“Mặc dù nhận thức về lợi ích, tầm quan trọng của chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp đang gia tăng, nhưng việc triển khai trên thực tế vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.” Nhận định của TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, không chỉ đặt ra một vấn đề cấp bách, mà còn phản ánh hiện trạng phổ biến mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt trên hành trình hướng đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Chuyển đổi xanh không chỉ là đích đến mà còn là phép thử cho khả năng thích nghi và tư duy đổi mới của cộng đồng doanh nghiệp trong thời đại mới.

Sáng nay 22/4, Diễn đàn “Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh” được tổ chức bởi Báo Đại biểu Nhân dân, đã diễn ra tại Hà Nội, với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà hoạch định chính sách, các học giả, đại diện cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tài chính trong nước và quốc tế cùng đông đảo đại diện các doanh nghiệp. Diễn đàn là một không gian đối thoại quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang quyết liệt thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo tinh thần COP26.

Phát biểu khai mạc chương trình, Phó Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Lê Thanh Kim nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức toàn cầu lớn nhất của thế kỷ 21. Những hệ lụy sâu rộng không chỉ dừng lại ở các hiện tượng thời tiết cực đoan, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới chuỗi cung ứng, an ninh năng lượng, an ninh lương thực. Theo ông, Việt Nam cần phải bắt buộc từ bỏ mô hình phát triển truyền thống vốn tiêu tốn nhiều tài nguyên, để chuyển mình mạnh mẽ sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn – một nền kinh tế phát thải thấp, chống chịu tốt với các cú sốc bên ngoài.

Tại diễn đàn, TS. Trần Thị Hồng Minh đã trình bày tham luận nhận diện các nút thắt chủ yếu đang cản trở tiến trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp Việt Nam. Vấn đề tài chính là nút thắt đầu tiên khi phần lớn doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận vốn xanh, phải đối mặt với chi phí đầu tư ban đầu cao và thời gian hoàn vốn dài. Bên cạnh đó, năng lực nội tại của doanh nghiệp còn hạn chế, từ đội ngũ nhân sự chưa có kỹ năng chuyên môn đến việc thiếu thông tin, công nghệ và sự đồng thuận trong nội bộ. Hạ tầng kỹ thuật, hành lang pháp lý chưa đồng bộ, cùng với văn hóa doanh nghiệp chưa đặt “xanh” là một giá trị cốt lõi, tiếp tục là những thách thức lớn đặt ra hiện nay.

Nối tiếp là các tham luận chuyên đề đến từ nhiều chuyên gia và đại diện các tổ chức trong và ngoài nước. Ông Nguyễn Minh Khôi (Viện Tony Blair vì sự thay đổi toàn cầu) tập trung vào các chính sách và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp; ông Nguyễn Thanh Sơn (Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam) làm rõ vai trò của tài chính xanh và hệ thống ngân hàng trong hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững; ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược Chuyển đổi số, cho rằng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai động lực song hành cần được thúc đẩy đồng thời để nâng cao năng lực cạnh tranh; TS. Nguyễn Quốc Việt từ Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách cũng phân tích các mô hình kinh tế bền vững trong mối liên hệ với thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Phần tọa đàm chuyên đề về huy động nguồn lực và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh đã thu hút sự tham gia sôi nổi của các chuyên gia: PGS.TS Bùi Quang Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, và ông Nguyễn Phương Tuấn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Ông Phan Đức Hiếu, Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính, cùng các học giả, đại diện cơ quan quản lý và doanh nghiệp, tổ chức quốc tế đã trao đổi về các nguồn lực cần thiết cho doanh nghiệp, bao gồm tài chính, nhân lực, cũng như sự hỗ trợ từ Nhà nước và các tổ chức tài chính, tổ chức quốc tế. Các ý kiến đều thống nhất rằng để thực hiện cam kết net zero vào năm 2050, không thể chỉ trông đợi vào nỗ lực của doanh nghiệp lớn, mà cần có sự đồng hành mạnh mẽ từ khối doanh nghiệp vừa và nhỏ – lực lượng chiếm phần lớn trong nền kinh tế Việt Nam.​

Tham gia trực tiếp tại hội thảo, đại diện KLINOVA - Bà Nguyễn Thị Minh Huệ, đánh giá cao chất lượng nội dung và chiều sâu của các ý kiến, tham luận được các chuyên gia trình bày tại sự kiện. Đặc biệt, bà nhấn mạnh phần trình bày của TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, đã chỉ rõ những nút thắt then chốt đang cản trở tiến trình chuyển đổi xanh tại các doanh nghiệp Việt Nam.

Theo bà Huệ, thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam, nhất là khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, là rất lớn khi bước vào lộ trình chuyển đổi xanh. Do đó, cần có sự chung tay mạnh mẽ và bài bản hơn từ phía Nhà nước, các tổ chức tài chính, các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp trong và ngoài nước – cũng như từ chính nội lực bên trong doanh nghiệp. Chỉ khi nguồn lực được khơi thông và đồng hành một cách hiệu quả, doanh nghiệp Việt mới có thể thích nghi, phát triển bền vững và cùng đất nước tiến tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Bà Huệ cũng cho biết, với vai trò là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tư vấn chuyển đổi xanh tại Việt Nam, KLINOVA đã và đang cung cấp các dịch vụ tư vấn chuyên sâu về kiểm kê khí nhà kính, xây dựng chiến lược chuyển đổi xanh, báo cáo ESG và nhiều giải pháp hỗ trợ khác, nhằm giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh kinh tế xanh ngày càng trở nên quan trọng

Diễn đàn “Khơi thông nguồn lực cùng doanh nghiệp chuyển đổi xanh” khép lại trong không khí cởi mở, đồng thuận và đầy kỳ vọng. Những chia sẻ, phân tích và cam kết tại sự kiện không chỉ mở ra hướng đi mới cho doanh nghiệp trong quá trình gỡ các “nút thắt” về chuyển đổi xanh, mà còn khẳng định vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia. Đây là một bước đi cần thiết để hiện thực hóa tầm nhìn phát triển bền vững của Việt Nam đến năm 2050 và xa hơn nữa.