Phiên Thảo Luận Cấp Bộ Trưởng P4G 2025: “Công Nghệ Đột Phá Cho Chuyển Đổi Xanh Và Phát Triển Bền Vững Trong Kỷ Nguyên Thông Minh”

Sáng 17/4 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh Đối tác vì Tăng trưởng xanh và Mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) Việt Nam năm 2025, Phiên thảo luận cấp Bộ trưởng số 3 với chủ đề “Công nghệ đột phá cho chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên thông minh” đã diễn ra dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Sự kiện là điểm nhấn quan trọng trong chương trình hội nghị P4G 2025, quy tụ nhiều đại diện  của các đoàn trong nước và quốc tế như: Bộ Môi trường Nhật Bản, các tổ chức quốc tế về Tăng trưởng Xanh, các tổ chức của Liên Hợp Quốc; đại diện các Bộ, địa phương, tập đoàn và doanh nghiệp Việt Nam với cam kết về phát triển bền vững và chuyển đổi xanh.
 
Phiên thảo luận tập trung làm rõ vai trò của các công nghệ tiên phong trong tiến trình chuyển đổi xanh, nhấn mạnh ba trọng tâm: việc ứng dụng AI và chuyển đổi số nhằm giảm phát thải và tối ưu tài nguyên; thúc đẩy hợp tác công - tư để hỗ trợ đổi mới sáng tạo; và tháo gỡ các rào cản kỹ thuật, cơ sở hạ tầng và an ninh dữ liệu. Tại đây, nhiều ý kiến chuyên sâu được chia sẻ, thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược về công nghệ như động lực trung tâm cho sự phát triển xanh trong bối cảnh toàn cầu hóa và số hóa.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định Việt Nam đang đứng trước cơ hội và cũng là trách nhiệm lớn trong việc thực hiện các cam kết toàn cầu về phát triển bền vững. Ông nhấn mạnh, cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là tuyên bố chính trị, mà là động lực buộc chúng ta phải đổi mới toàn diện tư duy, thể chế và công nghệ. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên xây dựng kế hoạch hành động quốc gia nhằm hiện thực hóa Chương trình nghị sự 2030, chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang mô hình phát triển xanh, kinh tế số và tuần hoàn.

Theo Bộ trưởng, chuyển đổi xanh không thể là nỗ lực đơn lẻ mà cần một hệ sinh thái toàn diện: từ thể chế, công nghệ, nhân lực, đến văn hóa và dữ liệu. Trong hệ sinh thái này, công nghệ giữ vai trò then chốt – không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là nền tảng để kiến tạo những giải pháp mang tính bền vững lâu dài. Việt Nam đã lựa chọn việc đưa ba lĩnh vực: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một bộ quản lý để bảo đảm sự phối hợp thống nhất và hiệu quả – điều chưa từng có tiền lệ. Đây là bước đi chiến lược cho thấy Việt Nam đặt công nghệ vào vị trí trung tâm trong tiến trình phát triển quốc gia.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Hùng cũng nêu rõ các công nghệ mà Việt Nam xem là ưu tiên phát triển, bao gồm hydrogen, pin thế hệ mới, công nghệ carbon thấp, công nghệ tuần hoàn – những lĩnh vực có khả năng tạo ra thay đổi căn bản trong cách thức tiêu dùng và sản xuất. Với công nghệ số, AI, IoT, Big Data và bán dẫn sẽ là động lực then chốt trong giai đoạn chuyển tiếp. Ông chia sẻ: “Chuyển đổi số của Việt Nam đang tiến sang chuyển đổi AI. Trí tuệ nhân tạo phải phục vụ con người để chúng ta thông minh hơn, sống xanh hơn, phát triển bền vững hơn.”
 
Điều đáng chú ý là Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã ví von “xanh và số là một cặp song sinh”, nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó không thể tách rời giữa phát triển công nghệ số và mục tiêu xanh hoá. Ông nhấn mạnh rằng để tiến xa trong chuyển đổi xanh, Việt Nam cũng như các quốc gia khác cần có một bộ tiêu chuẩn xanh toàn cầu. Từ đó, ông kêu gọi sự hợp tác liên quốc gia trong việc đồng xây dựng và áp dụng bộ tiêu chuẩn này, làm nền tảng cho sự tương thích giữa các thị trường và đẩy mạnh thương mại xanh.

Để thúc đẩy hợp tác và chia sẻ thông tin công nghệ một cách hiệu quả hơn, Bộ trưởng đề xuất xây dựng một nền tảng thông tin chung giữa các quốc gia P4G, các tập đoàn, tổ chức nghiên cứu và doanh nghiệp khởi nghiệp. Nền tảng này sẽ giúp các quốc gia và các tổ chức có thể truy cập nhanh chóng các thông tin về công nghệ và các kinh nghiệm trong quá trình chuyển đổi xanh. Bộ trưởng cũng kêu gọi thành lập “Mô hình đổi mới sáng tạo mở” trong khuôn khổ các nước thành viên P4G, nhằm kết nối nhu cầu của các tổ chức với các nhà cung cấp giải pháp chuyển đổi xanh, từ đó thúc đẩy hợp tác chặt chẽ và chia sẻ nguồn lực, công nghệ giữa các quốc gia.
 
Trong phần thảo luận, các đại biểu đã chia sẻ nhiều sáng kiến công nghệ và mô hình đổi mới đang được triển khai tại các quốc gia khác, từ AI kiểm soát năng lượng, cảm biến môi trường đến các hệ thống số hóa ngành nông nghiệp. Điểm chung nổi bật là sự đồng thuận cao về việc: không một quốc gia nào có thể đơn độc giải bài toán phát triển xanh. Hợp tác quốc tế, chia sẻ tri thức và liên minh công nghệ toàn cầu chính là chìa khóa để cùng nhau vượt qua các thách thức chung, hướng tới tương lai phát triển hài hoà giữa kinh tế và môi trường.
Tham gia trực tiếp tại phiên 3, TS. Nguyễn Phương Nam, TGĐ công ty Tư vấn KLINOVA đánh giá rất cao kết luận của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng rất đúng và trúng vấn đề của Việt Nam hiện nay cũng như tương đồng với hiện trạng chuyển đổi kép số-xanh của các quốc gia khác trên thế giới. Theo quan điểm của TS. Nam, việc các doanh nghiệp chuyển đổi xanh mà thiếu chuyển đổi số sẽ chỉ là những nỗ lực “tự nguyện” không cần ai kiểm chứng, và không thể đem lại giá trị vật chất trong tương lai (ví dụ bán tín chỉ carbon). Để chuyển đổi số đi trước sẽ giúp doanh nghiệp chuyển đổi xanh được dễ dàng, thuận lợi và quan trọng là có đủ sự minh bạch về nỗ lực xanh hóa doanh nghiệp, đem lại các lợi ích về tài chính xanh, về đầu tư xanh. Đó cũng là nhận thức quan trọng mà người chủ doanh nghiệp cần phải biết để hoạt động chuyển đổi xanh và số không phải là một khoản chi phí mà nó chính là một khoản đầu tư dài hạn thông minh của doanh nghiệp.