Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Việt Nam phải đối mặt với thách thức kép: vừa đảm bảo nhu cầu năng lượng phục vụ tăng trưởng kinh tế nhanh, vừa thực hiện cam kết chuyển đổi xanh và giảm phát thải.
Tại diễn đàn, các chuyên gia tập trung thảo luận ba nhóm vấn đề lớn: áp lực hạ tầng năng lượng, rào cản chính sách, huy động vốn và lựa chọn công nghệ. Những phân tích cho thấy bức tranh nhiều khó khăn nhưng cũng mở ra cơ hội bứt phá nếu có giải pháp đồng bộ.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Quang Tuấn nhấn mạnh tình trạng phát triển năng lượng tái tạo thiếu đồng bộ hạ tầng truyền tải, khiến nhiều dự án chỉ vận hành ở mức 30–40% công suất, gây lãng phí lớn. Ông đề xuất xây dựng thị trường truyền tải điện để tư nhân tham gia, vừa huy động được nguồn lực xã hội, vừa đảm bảo an ninh năng lượng.
Nhìn từ góc độ vốn và thủ tục pháp lý, Tiến sĩ Lê Xuân Sang cho biết hiện có hơn 2.200 dự án bị đình trệ, tổng vốn ước tính tới 6 triệu tỷ đồng. Ông kiến nghị đa dạng hóa nguồn tài chính qua khu vực tư nhân, FDI thế hệ mới, quỹ khí hậu và trái phiếu xanh; đồng thời hoàn thiện cơ chế chuyển đổi ngoại tệ, giải quyết vấn đề giá FIT và đơn giản hóa quy trình để giảm rủi ro pháp lý.
Ở khía cạnh công nghệ, ông Hà Đăng Sơn nhận định không có công nghệ năng lượng nào tối ưu tuyệt đối. Theo ông, Việt Nam cần quy hoạch cơ cấu nguồn đa dạng, đồng thời nghiên cứu triển khai các mô hình mới như tổ hợp điện gió – điện mặt trời – thủy triều hay lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR). Ông nhấn mạnh, đầu tư hạ tầng năng lượng phải được coi là “đi trước một bước”, giống như hạ tầng giao thông, để tạo nền tảng cho phát triển kinh tế.
Các ý kiến tại diễn đàn đều thống nhất rằng chuyển đổi năng lượng không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là điều kiện tiên quyết để đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững. Việt Nam sở hữu tiềm năng năng lượng tái tạo hàng đầu thế giới, song để biến tiềm năng thành thực lực, cần cải cách chính sách, huy động đa dạng nguồn vốn, ứng dụng công nghệ hiện đại và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Thông điệp chung được nhấn mạnh: chỉ khi “điện đi trước một bước”, Việt Nam mới có thể biến thách thức thành động lực, vươn lên trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh.