Ngày 11-5, Giám đốc của KLINOVA, Tiến sĩ Nguyễn Phương Nam đã tham gia chương trình Cà phê Doanh nhân lần thứ 76 được tổ chức bởi Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM với chủ đề “Tín chỉ carbon: Ai bán? Ai mua?”. Với tư cách là diễn giả của sự kiện, Tiến sĩ Nam đã có những chia sẻ quan trọng về các khó khăn liên quan đến thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam, cũng như những thông điệp đang bị hiểu sai về tín chỉ carbon hiện nay.
Cụ thể, Tiến sĩ đã tóm tắt bối cảnh pháp lý tại Việt Nam, nhấn mạnh Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và các ảnh hưởng của nó đối với doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp tại Việt Nam chỉ có thể giao dịch 10% tổng hạn ngạch của mình. Đây là một thông lệ tốt khi thị trường trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính tại Việt Nam đang trong giai đoạn “sơ khai”.
Tuy nhiên, vì các cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam chưa phân bổ hạn ngạch carbon cho đến năm 2025, các doanh nghiệp không thể đánh giá chính xác lượng tín chỉ carbon họ cần mua. Do đó, trong thời gian đợi hạn ngạch được phân bổ chính thức dựa trên Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), các doanh nghiệp Việt có thể tham gia vào thị trường mua bán tín chỉ carbon tự nguyện trước. Thị trường tín chỉ carbon bắt buộc tại Việt Nam dự kiến sẽ được thí điểm vào năm 2025 và được triển khai chính thức vào năm 2028. Khi đó, các doanh nghiệp có thể tham gia thị trường bắt buộc này.
Tiến sĩ Nam cũng cung cấp thêm thông tin về thị trường tín chỉ carbon tự nguyện trên thế giới, theo đó các tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích việc mua bán tín chỉ carbon trên tinh thần tự nguyện và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn đã được thiết lập. Thị trường tín chỉ carbon tự nguyện trên thế giới đang phát triển nhanh chóng, trong khi tại Việt Nam, đã có các đơn vị đăng ký tạo tín chỉ carbon thông qua thị trường tự nguyện “nhưng không rõ liệu đã có ai bán chúng hay chưa” – Tiến sĩ Nam cho biết.
Ngoài ra, Tiến sĩ Nam đã đính chính những hiểu lầm về mua bán tín chỉ carbon mà truyền thông đưa tin. “Thay vì sử dụng quỹ từ ngân sách, Việt Nam dùng tiền từ World Bank để trả cho những người chăm sóc rừng ở Bắc Trung Bộ, chứ không phải thu nhập của cộng đồng dân cư nơi có rừng có được từ tín chỉ carbon rừng theo nguyên tắc của tín chỉ carbon thông thường. Mặc dù một vài chủ rừng ở Nghệ An, Thanh Hóa có thể đã nhận được khoản chi trả này, nhưng chưa hẳn là do họ tự quyết định bán tín chỉ carbon. Thông điệp này đang bị truyền thông đưa tin chưa chính xác.”
Hơn nữa, Việt Nam chỉ đứng đầu về đăng ký theo cơ chế phát triển sạch (CDM) chứ chưa phải là đứng đầu thế giới về mua tín chỉ carbon. Đây cũng là thông tin bị truyền tải sai trên các phương tiện truyền thông.
Tiến sĩ Nam cũng cho biết quá trình đăng ký tín chỉ carbon cũng tốn nhiều tiền và phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt. Điều này phần nào cản trở việc hình thành và phát triển thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam.