Trong quyết định mang tính bước ngoặt ngày 11/11, Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP29) đã chính thức thông qua các tiêu chuẩn vận hành mới cho cơ chế của Điều 6 Thỏa thuận Paris bao gồm quy tắc, phương thức, thủ tục phê duyệt và quản lý. Thỏa thuận này có thể cho phép thị trường carbon toàn cầu do Liên hợp quốc hậu thuẫn, vốn đã được hình thành trong nhiều năm, bắt đầu hoạt động ngay trong năm tới.
Cơ chế thị trường carbon toàn cầu được thiết lập theo Điều 6.4 của Thỏa thuận Paris, cho phép các quốc gia và doanh nghiệp trao đổi kết quả giảm phát thải khí nhà kính của mình và nhận tín chỉ carbon có thể giao dịch trên thị trường quốc tế. Các tín chỉ này không chỉ giúp các quốc gia đạt được mục tiêu giảm phát thải đã cam kết trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDCs) mà còn thúc đẩy hành động khí hậu trên phạm vi toàn cầu.
Tín chỉ carbon về lý thuyết cho phép các quốc gia hoặc doanh nghiệp bù đắp lượng khí thải CO2 của mình thông qua việc đầu tư vào các dự án giảm phát thải hoặc loại bỏ khí nhà kính ở bất kỳ đâu trên thế giới. Các dự án có thể là trồng cây, phân phối bếp xanh cho cộng đồng nông thôn nghèo, hay loại bỏ khí mê-tan tại bãi chôn lấp đều góp phần giảm khí thải nhà kính và tạo ra tín chỉ carbon có thể giao dịch.
Cơ chế mới mang lại lợi ích cho cả các quốc gia phát thải cao và các nước đang phát triển. Các quốc gia phát thải cao có thể linh hoạt hơn trong việc đạt được mục tiêu khí hậu của mình bằng cách mua tín chỉ carbon từ các nước khác. Trong khi đó, các quốc gia đang phát triển, nơi có tiềm năng lớn trong việc triển khai các dự án giảm phát thải sẽ nhận được dòng vốn đầu tư xanh. Điều này không chỉ thúc đẩy phát triển bền vững mà còn hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp, góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng thích ứng của các quốc gia.
Chủ tịch COP29 Mukhtar Babayev phát biểu về tiềm năng của thị trường carbon: “Bằng cách kết nối hiệu quả giữa người mua và người bán, các thị trường này có thể giảm chi phí thực hiện NDCs xuống 250 tỷ USD mỗi năm”. Ông nhấn mạnh cơ chế thị trường carbon đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa chi phí và thúc đẩy hợp tác quốc tế để đạt được mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Bên cạnh đó vẫn nhiều ý kiến trái chiều cho rằng thỏa thuận còn nhiều thiếu sót bao gồm bảo vệ quyền con người của các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi các dự án. Một số nhà đàm phán chỉ trích cách thức thực hiện thỏa thuận, họ cho rằng các tiêu chuẩn đã được một nhóm nhỏ các chuyên gia kỹ thuật đưa ra, với một số quốc gia không được trao quyền công bằng trong các quy tắc cuối cùng.
Mặc dù còn những băn khoăn, nhưng rõ ràng, đây là một bước tiến quan trọng trong hành trình hướng tới mục tiêu Net Zero của nhân loại. Việt Nam là quốc gia nhiều tiềm năng để triển khai các sáng kiến giảm phát thải khí nhà kính và thỏa thuận này có thể giúp “mở khóa” nguồn tài chính xanh hỗ trợ cho quốc gia. Do vậy, việc tích cực tham gia cơ chế giảm phát thải quốc tế theo Điều 6 của Thỏa thuận Paris sẽ giúp Việt Nam huy động nguồn lực quốc tế để đạt được mục tiêu NDC và hướng tới Net Zero vào năm 2050.
_cr_480x332.png)
_cr_480x332.png)
